ม.ล.ปิ่น มาลากุล ได้ริเริ่มก่อตั้งหอวชิราวุธานุสรณ์ขึ้นเพื่อฉลองวันพระบรมราชสมภพครบ 100 ปีของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ในวันที่ 1 มกราคม 2524 และเพื่อเป็นแหล่งค้นคว้าข้อมูลเกี่ยวกับต้นฉบับ ลายพระราชหัตถ์ พระราชประวัติ พระราชนิพนธ์ พระราชกรณียกิจของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ตลอดจนเรื่องอื่นๆที่เกี่ยวข้อง สำหรับนักเรียน นักศึกษาและประชาชนที่สนใจต้องการศึกษาม.ล.ปิ่น มาลากุล ได้ริเริ่มก่อตั้งหอวชิราวุธานุสรณ์ขึ้นเพื่อฉลองวันพระบรมราชสมภพครบ 100 ปีของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ในวันที่ 1 มกราคม 2524 และเพื่อเป็นแหล่งค้นคว้าข้อมูลเกี่ยวกับต้นฉบับ ลายพระราชหัตถ์ พระราชประวัติ พระราชนิพนธ์ พระราชกรณียกิจของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ตลอดจนเรื่องอื่นๆที่เกี่ยวข้อง สำหรับนักเรียน นักศึกษาและประชาชนที่สนใจต้องการศึกษา

 

      หอวชิราวุธานุสรณ์ตั้งอยู่บริเวณภายในรั้วหอสมุดแห่งชาติ เป็นลักษณะอาคารทรงไทย 4 ชั้น และได้ปรับปรุงภายในเมื่อวันที่ 20 พฤศจิกายน 2557 ปัจจุบันมีพื้นที่ใช้สอยดังนี้

 

      ♦ ชั้นที่ 1 ห้องโถงสำหรับจัดนิทรรศการ ห้องประชุมศรีอยุธยา และสำนักงานมูลนิธิฯ รัชกาลที่ 6

      ♦ ชั้นที่ 2 ห้องสมุดรามจิตติ ห้องประชุมขนาดเล็ก และสำนักงานมูลนิธิฯ รัชกาลที่ 2

      ♦ ชั้นที่ 3 พระบรมราชะประทรรศนีย์ สถานธีรนิทรรศน์ 

      ♦ ชั้นที่ 4 อยู่ระหว่างปรับปรุงซ่อมแซมเพื่อจัดทำเป็นนิทรรศการถาวร

 

      ห้องสมุดภายในของหอวชิราวุธานุสรณ์ มีชื่อห้องว่าห้องสมุดรามจิตติ ซึ่งตั้งมาจากพระนามแฝงของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 เป็นห้องสมุดเฉพาะที่รวบรวมพระราชประวัติ พระราชนิพนธ์ พระราชกรณียกิจของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ตลอดจนเรื่องอื่นๆที่เกี่ยวข้อง ส่วนใหญ่ให้บริการทรัพยากรสารสนเทศประเภทสิ่งพิมพ์ คือ หนังสือ วารสาร นิตยสารมีจำนวนมากกว่า 10,000 เล่มซึ่งได้รับมาจากกลุ่มพัฒนาทรัพยากรสารสนเทศ และการบริจาค มีคอลเล็คชั่นพิเศษที่นอกเหนือจากหนังสือทั่วไป ได้แก่

 

       ♦ คอลเล็คชั่นม.ล.ปิ่น มาลากุล เป็นคอลเล็คชั่นที่รวบรวมหนังสือที่ม.ล.ปิ่น มาลากุลแต่งขึ้น ให้สัญลักษณ์พิเศษคือ ติดแถบสีแดง

 

       ♦ คอลเล็คชั่น หนังสืองานศพ ให้สัญลักษณ์พิเศษคือ ติดแถบดำจัดเรียงตามตัวอักษรชื่อผู้ตาย

 

       ♦ สำเนาลายพระราชหัตถ์ เป็นเอกสารสำเนาพระราชนิพนธ์ต่างๆที่เป็นลายพระหัตถ์ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 มีทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษ จัดเรียงตามตัวอักษรชื่อหนังสือ

 

       ♦ สำเนาบัตรนามสกุลพระราชทานของรัชกาลที่ 6 ฉบับลายพระราชหัตถ์ อันได้มาจากการบริจาคของต้นตระกูลต่างๆ จัดเรียงตามตัวอักษร ก-ฮ ซึ่งผู้ใช้บริการสามารถค้นคว้าและถ่ายเอกสารสำเนาบัตรนามสกุลพระราชทานได้ ขณะนี้มีจำนวนประมาณ 732 นามสกุล

 

      นอกจากนี้หอวชิราวุธานุสรณ์ยังจัดกิจกรรมโครงการฯทวีปัญญา เพื่อเผยแพร่พระเกียรติคุณพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว และส่งเสริมการอ่าน การเรียนรู้ โดยนำพระราชนิพนธ์ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 มาเผยแพร่ในรูปแบบการอภิปราย การเสวนา การแสดงต่างๆ เช่น การแสดงลิเกทรงเครื่อง การขับเสภา เป็นต้น มีกำหนดการจัดกิจกรรมปีละ 2 ครั้ง

 

หอวชิราวุธานุสรณ์ให้บริการการอ่านและศึกษาค้นคว้าพระราชนิพนธ์และเรื่องที่เกี่ยวเนื่องในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว

 

ที่ตั้ง : ตั้งอยู่ในบริเวณหอสมุดแห่งชาติ ถนนสามเสน กรุงเทพมหานคร
ติดต่อ : โทร. 0-2282-3264, 0-2282-3419
เวลาทำการ :  เปิดบริการวันจันทร์-ศุกร์ เวลา 09.00 - 16.30 น.

ปิดบริการ : วันเสาร์-อาทิตย์ และวันหยุดนักขัตฤกษ์