ประวัติ

      ห้องสมุดดนตรีทูลกระหม่อมสิรินธร จัดสร้างขึ้นเพื่อเฉลิมพระเกียรติในวโรกาสที่ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงเจริญพระชนมพรรษา ครบ ๓ รอบ เมื่อวันที่ ๒ เมษายน พุทธศักราช ๒๕๓๔ โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่ออนุรักษ์ต้นฉบับเพลงไทย และเพลงสากล ไว้เป็นมรดกสมบัติทางวัฒนธรรมของชาติ และเป็นแหล่งข้อมูลทางวิชาการดนตรี อันจะอำนวยประโยชน์แก่ประชาชนและเยาวชนของชาติ ในการศึกษาค้นคว้าเรื่องดนตรีไทยและดนตรีสากล สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนิน ทรงประกอบพิธิเปิดอาคารห้องสมุดดนตรี “ทูลกระหม่อมสิรินธร” ณ หอสมุดแห่งชาติ ท่าวาสุกรี กรุงเทพมหานคร วันศุกร์ที่ ๖ มิถุนายน ๒๕๓๗

 

วัตถุประสงค์

       ♦ เพื่อน้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายเป็นพระราชกุศลในมหามงคลวโรกาสที่ทรงพระเจริญพระชันษา ครบ ๓ รอบ

 

       ♦ เพื่ออนุรักษ์เพลงไทย ไทยสากล ลูกทุ่ง และเพลงพื้นเมือง ไว้เป็นสมบัติของชาติ

 

       ♦ เพื่ออนุรักษ์มรดกศิลปวัฒนธรรมด้านดนตรีและส่งเสริมพัฒนาการด้านดนตรีให้สืบทอดถึงปัจจุบัน

 

       ♦ เพื่อเป็นศูนย์ข้อมูลวิชาการดนตรีสำหรับใช้ศึกษาค้นคว้า วิจัย ดนตรีไทย ไทยสากล ไทยลูกทุ่ง และเพลงพื้นเมือง แผ่นเสียง วีดิทัศน์ และสื่อเสียงประเภทอื่น ๆ โดยใช้ระบบคอมพิวเตอร์ในการค้นหาข้อมูล

 

       ♦ เป็นศูนย์กลางการประสานงานกับองค์กรและสมาคม ทังภาครัฐบาล และภาคเอกชน

 

       ♦ ส่งเสริมให้ประชาชน รัก สนใจ เห็นคุณค่า และนิยมเพลงไทย

 

       ♦ เผยแพร่กิจกรรมดนตรีไทย ไทยสากล ไทยลูกทุ่ง และเพลงพื้นเมืองให้นักเรียน นิสิต นักศึกษา และประชาชนทั่วไป เกิดความซาบซึ้งในดนตรี

 

       ♦ เพื่อเป็นแหล่งผลิตข้อมูลวิชาการทางดนตรีหร้อมที่จะเผยแพร่ และเชื่อมโยงกับห้องสมุดดนตรีแหล่งอื่น ๆ ที่มีและจะเกิดขึ้นใหม่ในอนาคต

 

ห้องสมุดดนตรีทูลกระหม่อมสิรินธร จัดแบ่งห้องต่าง ๆ ภายในอาคาร ดังนี้

      ชั้นที่ ๑ ห้องท่านผู้หญิงพวงร้อย อภัยวงศ์ - ปัจจุบันรอการปรับปรุงพื้นที่ เป็นห้องจัดแสดง รวบรวมประวัติและผลงาน ของครูเพลง นอกจากนี้ยังจัดแสดงเปียโนจุฑาธุช เป็นเปียโน ๒ หน้า มีหลังเดียวในประเทศไทย

 

      ชั้นที่ ๒ ให้บริการ ๓ ส่วน(เดิมกั้นห้อง)แบ่งเป็น ห้องมนตรีตราโมท ห้องพระเจนดุริยางค์ ห้องสมุดดนตรีทูนกระหม่อมบริพัตร ปัจจุบันได้ปรับปรุงห้องเป็นพื้นที่เชื่อมต่อกันเป็นส่วนต่าง ๆ บริการ ดังนี้

 

       ♦ ให้บริการหนังสือ (เดิมเป็นห้องมนตรี ตราโมท) วารสาร รูปภาพ และโน้ตเพลง ทั้งภาษาไทยและภาษาต่างประเทศ

 

       ♦ ให้บริการโน้ตเพลง (เดิมเป็นห้องพระเจนดุริยางค์)

 

      
       ♦ ให้บริการสื่อโสตทัศน์ และระบบสืบค้นด้วยคอมพิวเตอร์ (เดิมเป็นห้องสมุดดนตรีทูนกระหม่อมบริพัตร)


      ชั้นที่ ๓

 

       ♦ ห้องพลตรีหลวงวิจิตรวาทการ ประวัติและผลงานต่าง ๆ ได้รับการนำเข้าข้อมูลเป็นดิจิตอล สามารถสืบค้นได้ด้วยระบบคอมพิวเตอร์ที่ห้องบริการสืบค้น(ปัจจุบันเป็นห้องรวบรวมและจัดเก็บข้อมูลของเจ้าหน้าที่)

 

       ♦ ห้องทูลกระหม่อมสิรินธร ปัจจุบันรอการปรับปรุงพื้นที่ โดยย้ายสื่อโสตทัศน์ เช่น แผ่นเสียง เทปรีล โน้ตเพลงต้นฉบับ ไปจัดเก็บที่ห้องอนุรักษ์แผ่นเสียง ชั้น ๔ อาคาร ๒

 

       ♦ ห้องปฎิบัติการ เป็นห้องสำหรับเจ้าหน้าที่ปฎิบัติงานถ่ายทำวีดิทัศน์ บันทึกสียงและทำสำเนาแปลงถ่ายโอนข้อมูลสื่อโสตทัศน์จากระบบอนาล็อกสู่ระบบดิจิทัล